ریشه شیرین‌بیان، که از گیاه Glycyrrhiza glabra استخراج می‌شود، قرن‌هاست که در طب سنتی برای درمان مشکلات گوارشی مانند زخم معده (پپتیک) و درد معده استفاده می‌شود. تحقیقات مدرن علمی تلاش کرده‌اند این کاربردهای سنتی را تأیید کرده و به بررسی ترکیبات فعال موجود در شیرین‌بیان و مکانیزم‌های عملکردی آن بپردازند.
شرکت ریحان نقش جهان کپسول لیکوریس آر ان جی (RNJ Licorice) را با ۵۰۰ میلی‌گرم عصاره ریشه شیرین‌بیان برای بهبود مشکلات گوارشی و کاهش التهاب ارائه می‌دهد.
درک زخم‌های پپتیک و درد معده
زخم‌های پپتیک زخم‌های باز و دردناک در لایه داخلی معده یا بخش بالایی روده کوچک هستند. علامت اصلی این زخم‌ها معمولاً درد معده است. این زخم‌ها زمانی شکل می‌گیرند که لایه محافظ مخاطی معده، که از دستگاه گوارش در برابر اسیدهای گوارشی محافظت می‌کند، کاهش یابد. در نتیجه، اسیدهای گوارشی به دیواره‌های معده آسیب می‌زنند. عوامل مختلفی می‌توانند در ایجاد این شرایط نقش داشته باشند که شامل موارد زیر است:
- عفونت باکتریایی ناشی از Helicobacter pylori
- استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- تولید بیش‌ازحد اسید معده
- سبک زندگی ناسالم مانند استرس زیاد و سیگار کشیدن
ترکیبات فعال موجود در شیرین‌بیان
خواص درمانی شیرین‌بیان عمدتاً به ترکیبات فعال آن مانند گلیسیریزین و گلیسیریتینیک اسید نسبت داده می‌شود. این ترکیبات به دلیل خواص ضدالتهابی، ضد میکروبی و توانایی تقویت مخاط معده بسیار مفید هستند و در درمان زخم‌های پپتیک و کاهش درد معده مؤثر عمل می‌کنند.
مکانیزم‌های عملکرد شیرین‌بیان
1. محافظت از مخاط معده و بهبود زخم‌ها
شیرین‌بیان می‌تواند تولید مخاط معده را افزایش دهد، که این مخاط به‌عنوان یک سد محافظ در برابر تحریکات ناشی از اسیدهای معده و سایر عوامل مخرب عمل می‌کند. این ویژگی به بهبود زخم‌ها و همچنین جلوگیری از ایجاد زخم‌های جدید کمک می‌کند. مطالعه‌ای نشان داد که مصرف شیرین‌بیان بدون گلیسیریزین (DGL) به همراه دیگر درمان‌های محافظ معده، توانسته است در ۷۵ درصد بیماران مبتلا به زخم‌های معده و روده کوچک، علائم بهبودی قابل‌توجهی ایجاد کند.
2. اثرات ضدالتهابی
گلیسیریتینیک اسید موجود در شیرین‌بیان مانع از فعالیت آنزیم‌هایی می‌شود که پروستاگلاندین‌ها را تجزیه می‌کنند. پروستاگلاندین‌ها نقش حیاتی در کاهش التهاب و محافظت از دیواره معده ایفا می‌کنند. با حفظ سطح پروستاگلاندین‌ها، شیرین‌بیان به کاهش التهاب و محافظت از دیواره معده کمک می‌کند.
3. فعالیت ضد میکروبی
شیرین‌بیان دارای خاصیت ضد میکروبی قوی است و می‌تواند علیه باکتری H. pylori عمل کند. این باکتری عامل اصلی در بروز زخم‌های پپتیک محسوب می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات موجود در شیرین‌بیان می‌توانند از رشد و تکثیر این باکتری جلوگیری کرده و به روند بهبود زخم کمک کنند.
شواهد بالینی و کاربردهای درمانی
مطالعات بالینی متعددی تأثیر مثبت شیرین‌بیان را در درمان زخم‌های پپتیک و درد معده نشان داده‌اند. به‌عنوان مثال، در یک مطالعه انجام‌شده روی بیماران مبتلا به گاستریت فرسایشی، مصرف محصولات شیرین‌بیان بدون گلیسیریزین منجر به کاهش علائم التهاب و بهبود سلامت مخاط معده شد. علاوه بر این، شیرین‌بیان به‌عنوان یک آداپتوژن شناخته شده است، به این معنا که می‌تواند به تنظیم پاسخ بدن به استرس کمک کند. ازآنجایی‌که استرس یکی از عوامل مهم در ایجاد و تشدید زخم‌های پپتیک است، این ویژگی شیرین‌بیان می‌تواند نقش مهمی در بهبود زخم‌های گوارشی ایفا کند.
ملاحظات و هشدارها
اگرچه شیرین‌بیان و محصولات مرتبط با آن خواص درمانی ارزشمندی دارند، استفاده از آن‌ها باید با احتیاط صورت گیرد. افراد مبتلا به فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی یا مشکلات کلیوی باید از مصرف محصولات حاوی گلیسیریزین خودداری کنند، زیرا ممکن است این محصولات باعث افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم شوند. همچنین، زنان باردار باید پیش از استفاده از مکمل‌های شیرین‌بیان با پزشک خود مشورت کنند. استفاده از محصولات DGL می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند، اما همچنان توصیه می‌شود که این محصولات تحت نظارت پزشک مصرف شوند.
نتیجه‌گیری
ریشه شیرین‌بیان، یک درمان طبیعی امیدوارکننده برای مدیریت زخم‌های پپتیک و درد معده است. توانایی آن در تقویت تولید مخاط معده، کاهش التهاب و مهار رشد باکتری H. pylori، شیرین‌بیان را به یک گزینه مناسب برای بهبود سلامت گوارشی تبدیل کرده است. بااین‌حال، برای جلوگیری از هرگونه عوارض جانبی، استفاده از شیرین‌بیان باید با مشورت متخصصان سلامت صورت گیرد.
شرکت داروسازی ریحان نقش جهان با ارائه کپسول لیکوریس آر ان جی (RNJ Licorice) به‌عنوان یک مکمل دارویی و غذایی، گامی مؤثر در بهبود سلامت گوارشی برداشته است. این کپسول حاوی ۵۰۰ میلی‌گرم عصاره ریشه شیرین‌بیان است و برای درمان بیماری‌های گوارشی مانند سوزش معده، رفلاکس، زخم معده و روده، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش مصرف آن به‌صورت روزانه یک عدد کپسول همراه یا پس از غذا با یک لیوان آب است. با این حال، مصرف آن برای زنان باردار، مادران شیرده، افراد زیر ۱۸ سال و بیماران مبتلا به فشار خون، مشکلات قلبی، دیابت، مشکلات کبدی و نارسایی شدید کلیه توصیه نمی‌شود.
